Σε μια εποχή που οι μηχανές δεν υπακούν απλώς, αλλά μαθαίνουν, και η τεχνητή νοημοσύνη εισβάλλει σε κάθε πτυχή της εργασιακής καθημερινότητας, αυτό έχει ως αποτέλεσμα η έννοια της Υγείας και της Ασφάλειας στον χώρο Εργασίας να επαναπροσδιορίζεται.
Η 28η Απριλίου, έχει καθιερωθεί από την Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) ως η «Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία», με στόχο την επικέντρωση του διεθνούς ενδιαφέροντος στα θέματα πρόληψης ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Το θέμα του 2025 φέρνει στο προσκήνιο μια από τις πιο καίριες προκλήσεις της εποχής: «Η επίδραση της Ψηφιακής Μετάβασης και της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Υγεία και την Ασφάλεια των Εργαζομένων».
Η ψηφιακή μετάβαση έχει ήδη αλλάξει το τοπίο της εργασίας. Από τις αποθήκες logistics με αυτόνομα ρομπότ μέχρι τα γραφεία όπου λογισμικά παρακολουθούν την απόδοση των υπαλλήλων, η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και οι ψηφιακές τεχνολογίες διαμορφώνουν νέους ρυθμούς, ρόλους και κινδύνους.
Οι επιχειρήσεις μπορούν πλέον να «προβλέπουν» δυσλειτουργίες, να βελτιστοποιούν τη ροή εργασίας και να αυτοματοποιούν επικίνδυνες διεργασίες, μέτρα που οδηγούν σε μια πολύ σημαντική πρόοδο στον τομέα της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία καθώς όλα τα παραπάνω συμβάλλουν καθοριστικά στην προστασία των εργαζομένων. Όμως, η ίδια αυτή τεχνολογία μπορεί να προκαλέσει νέου τύπου προβληματισμούς και κινδύνους: αυξημένη παρακολούθηση, απώλεια ελέγχου, ή ακόμα και υποκατάσταση της ανθρώπινης κρίσης από αλγοριθμικές αποφάσεις.
Οι Επιδράσεις στην Υγεία και την Ασφάλεια των Εργαζομένων:
- Ψυχολογική πίεση και άγχος
Η συνεχής ψηφιακή παρακολούθηση της παραγωγικότητας, μέσω συστημάτων που μετρούν πληκτρολογήσεις, χρόνο εργασίας ή «ενεργό συμμετοχή», δημιουργεί ένα περιβάλλον αυξημένου ελέγχου και στρες. Πολλοί εργαζόμενοι δηλώνουν ότι αισθάνονται πως «δουλεύουν για τις μηχανές, και όχι το αντίστροφο».
- Φυσικοί κίνδυνοι νέου τύπου
Η εκτεταμένη χρήση οθονών, εργασία από το σπίτι χωρίς εργονομικά μέσα, και η διαρκής αλληλεπίδραση με τεχνολογικά εργαλεία επιβαρύνει τον εργαζόμενο σωματικά προκαλώντας μυοσκελετικές παθήσεις όπως π.χ. πόνους στον αυχένα και στη μέση, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, αλλά και οπτική κόπωση.
- Ασφάλεια γύρω από ρομποτικά συστήματα
Τα ανυψωτικά μηχανήματα με Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), τα αυτόνομα drones και τα ρομποτικά χέρια παραγωγής φέρνουν νέους κινδύνους. Ποιος ευθύνεται όταν ένα μηχάνημα λαμβάνει λάθος απόφαση; Είναι οι εργαζόμενοι κατάλληλα εκπαιδευμένοι να συνεργάζονται με αυτά τα συστήματα;
Καθώς βαδίζουμε σε μια νέα εποχή εργασίας, η τεχνολογία πρέπει να υπηρετεί τον άνθρωπο – και όχι το αντίστροφο.
Η Υγεία και η Ασφάλεια στην Εργασία ως σύνολο μέτρων και διαδικασιών που στοχεύουν στην πρόληψη ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, δεν περιορίζεται μόνο στην τήρηση των μέτρων και την ορθή χρήση των Μέσων Ατομικής Προστασίας, αλλά και στην διασφάλιση της σωματικής ακεραιότητας, της ψυχικής υγείας, της εργονομίας, της επαρκούς εκπαίδευσης, της διαφάνειας και της διατήρησης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ιδιαίτερα μέσα σ’ ένα ψηφιακό και τεχνολογικά εξελισσόμενο εργασιακό περιβάλλον.
Ας χτίσουμε λοιπόν όλοι μαζί ένα μέλλον όπου η τεχνολογία δεν υποκαθιστά, αλλά ενισχύει τον άνθρωπο.
Ένα σύντομο αλλά ενδιαφέρον βίντεο που μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω:
https://www.ilo.org/meetings-and-events/world-day-safety-and-health-work-2025
Ένα πολύ ενδιαφέρον PODCAST για το Πώς η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομπότ και άλλες τεχνολογίες μπορούν να κρατήσουν τους εργαζόμενους ασφαλείς και υγιείς: